De dodo in het wapen

De dodo, afgebeeld in het wapen van de Stichting Eén en Ander, werd voor het eerst omschreven door de Nederlandse zeeman Jacob Cornelius van Neck aan het begin van de zeventiende eeuw. Hij kwam ze, onderweg naar de Oost, tegen op het eiland Mauritius. "Een grote soort, groter dan onze zwanen, met grote koppen, waarvan de helft met huis bedekt is als een kap. Deze vogels hebben geen vleugels (...). De staart bestaat uit een paar dunne gebogen veren van een grijze kleur. We noemden ze walgvogels, en wel omdat ze taaier en oneetbaarder werden naarmate ze langer werden gekookt."

Ziedaar de afrekening met een wijdverbreide mythe over de dodo, en dat is dat het een lekkere vogel was. Zeker, de Nederlanders droegen hun steentje meer dan bij aan het uitroeien van de soort, maar dat was omdat ze er een goede voorraad gezouten vlees aan hadden voor de rest van hun reis over de Indische Oceaan, in westelijke of in oostelijke richting. Tijdgenoten van Van Neck typeerden de smaak als eentje voor 'sterke magen', 'stuitend voor de fijnproever'. Walgvogels, ja ja. Dodaars, nog zo'n benaming voor de dodo. Het eerste lid is afkomstig van dot, ofwel pluk, en verwijst naar het malle plukje veren aan het achterste (aars) van het beest.

Met hun grote snavels konden dodo's enorm hard van zich afbijten, dus het was voor de Nederlanders wel oppassen tijdens het vangen. Maar de dodo was een nogal argeloos schepsel; ze hadden op hun eiland nooit met enige bedreiging te maken gehad. Dus zagen ze weinig reden om weg te rennen voor die grote wezens op twee benen, integendeel; werd er eentje gevangen, dan kwamen er al snel anderen aan rennen om te helpen.

Zeventig jaar na zijn eerste signalering was de dodo uitgestorven. Hoewel dit in het algemeen wordt geweten aan het consumptiegedrag van de Nederlanders, is het aannemelijk dat ook andere predatoren hieraan hebben bijgedragen; te noemen vallen honden, ratten en vleermuizen.

Tien-, nee, honderdduizenden soorten sterven uit en doen dat nog, dagelijks, maar met zijn koddige, herkenbare uiterlijk is de dodo synoniem geworden voor verdwijnende soorten. Daarmee staat de dodo voor verarming, voor vervlakking en nivellering. En daarmee representeert de dodo op een meer dan voortreffelijke wijze het algemeen belang - het algemeen belang waar waar de Stichting Een en Ander voor staat.

Andere elementen in het wapen van de stichting:

de heraut, brenger van boodschappen en nieuws
de leeuw, belichaming van moed
de eenhoorn, symbool van onschuld
de ganzenveer, die staat voor de schrijver
het klavertje vier: geluk
de kroon, die staat voor de vijf grondleggers van de stichting

(Bron: 'Het lied van de dodo', David Quammen)